Huaitu Pha
I. Huaitu sullam
a. Huaitu tinak heh thilpha a puahnak ah a tumtahnak ( Goal ) lengpi theitu, midang te um
tuh rori in a nung te si. ( General Montgomey )b. Huaitu pha ti nak heh a huai nak te um tak le kihzah upat tak in nung in a tumtah nak
lengpi thei tu te si. ( Oswald Nimitz )
c. Huaitu tha ti nak heh midang te thiangsek in a rel thiamtu le a awn nak bang a
puah/pertu te si. ( President Truman )
d. Huaitu pha ti nak heh midang te thiamnak mangsak thiamtu si. ( jeferry John )
e. Huaitu pha ti nak heh midang te huaithiamnak nei tu, lampi dik muhtu, puah tuh rel tu le
midang te tsa lampi sialsaktu si. ( Webster Dictionary )
f. Christian huaitu heh midang te puah dah ngawl nak puahtsear theitu le midang te
deihdah ngawl nak duhtsear thei tu si. ( Baird )
g. Huaitu pha heh a mai ah, a lai ah, dawtaber ah hawh thiamtu te si. ( Norrish )
h. Huaitu pha heh lampi thei tsiangtu le mai ah om atsia mah luntu te lun tuh rori in ( mi
thinlung neh ) a puah thei tu te si. ( John R. Mott )
# Huaitu te thei tuh minung phun 3 om : 1.om minpin thing le rel theih ngawl minung 2. om minpin thing le rel thei nung 3. midang te thaw theitu, huai theitu te si.\
II. Huaitu a phun phun
a. Democratic leader : Mipi deihdan le a ruahdan thei thiamsak in huaitu.Me huai dan
heh si le khaw huaitu tah mipi ten thu nei sawn.
b. Autocratic Leader : thunei ngai in le mah thu bek deih in huaitu te si. Huaitu in thil
hem puah berh atsia a huainak te puah tuh om ngawl. Huaitu om ngawl phang a ninglun
ten puah tuh thei ngawl.
c. Spontaneous Leader : Huaitu sipelh a ming men in per/puah te si. A kultsamnak te bek
per/puah in kul lemngawl lekhaw puah/per ngawl te si.
d.Consultant Leader : Naperpi te ruatnak pe nak sang in le mipi te deihdan dong thah,
rawlkhawmnak nei in huaitu te si.
e. Inheritance Leader : Robang in ruat atsia pe salawn dun in naper te si. meh te
huainak heh a bang pah huaidunnak si. ( a uk sungah theng ( change ) om ngawl )
g. Divine-right Leader : Pathian ko nak le a naper tu deng nak ti mah ni le mah ni ruat
tsawm. Pathian mitmai pan in huaitu te si in lawhdingnak ngah si.
h. Laissez-Faire leader : Huaitu sipelh mah ninglun te deih bang bang in hawh te si. A mah
ro ri heimah ruat ngawl in le per/puah ngawl te si
III. Huaitu pakhat ah nei tuh te pawl ( Qualification ) 1. Mi piangther si tu. Umnak lam ah mi pitsang si tu heh a thupi ngai. ( Matt 15:14,
ITim 3:6 )
2. Sawngen nun nei tu le zuam tu ( Daniel 6:10 )
3. Thinlung kohno hong ngawl in thinlung lianpi hong thei tu si kul. Mi dang theithiam tu
le, mi dang dinmun theithiam tu. Sipelhatsia sual nak le a pha ngawl puah sikhen poi
ngawl ti tuh tian thinlung hong khen a pha ngawl.
4. Midang ziap thiam, ultsung thiam tu. ( Titus 1:8, Rom 12:10 )
5. Sualnak ah ka sual ti ngam tu. ( Santehnakah Nehemiah )
6. Zirteih nun nei tu. Leilungvum thil om dan,Pawlpi sung thil om dan le Bible khen phatak
no zir tu. ( Prov 19:8 )
7. Midang te muang tsak, um tsak si thei tu. ( ( Titus 2:7 )
8. Iitnak nun nei tu. Itnak in minung te nun rem in mipi te khen thin nuam. (I Cor 13:1-6)
9. Niamkhiat nun nei tu. Huaitu pakhat kei si phang mah le mah sangpi ah koih tsawm beih no
si. tangka nei nak ah maw, thil kei puah thei nak ah maw, mipi dengnak si te maw .. ti mi vum
ah ngalnak/ sangpi ah koih tsawm tu ngawl heh kul si.
10. Nungdan mawi le nungdan phanei tu. ( I Tim 3:8 )
11. Midang thu sang pi thei tu. ( pro 19:20 )
12. Mah ruatnak men in huai singawl in midang thurawn thei tu. ( Pro 24:6 )
13.Huaitu in Jesuh nung dan lun in a nun ah Jesuh thaw santeh reng reng veng tu,
14. Tsan le Dan nei tu.
15. Tumahnak pha nei tu. ( Pro 29:18 )
16. Hun upat thiam tu.
17. Mah le mah uk tsawm thei tu. ( I Tim 3:2-10,Pro 16:32, Thufim 25:28 )
18. Thudik rel le puah ot tu. ( Titsa 1:9 )
19. Mailam khawkhannak tsiang ngai in nei tu. ( Pro 21:5 )
20. Pervo ( Falam in tuanvo )le ot tu.
21. Mibur pi thaw munkhat no ah naper thei tu. ( Pro 18:1 )
22. Pawlkom pakhat ah hawh dan tuh lam muh thei tu.
23. A huai nak a mipi te harsa lakpin luatnak a pe thei tu.
24. A thiamnak a telent te mipi pha nak tuh mang thiam tu.
25. Thinsang tu le sualzah nun neu tu.
IV. Raula lamah hauitu
Raula lam huaitu te heh mah taksa deih/otnak zam in Pathian deihnak te thupi sawn in koih te si. Salvation Army huaitu pawl in," Raula lam huaitu heh
mah taksa deih/otnak zam in Pathian deihnak lun tu si " ti si. Niamkhiatnak nun nei in a nunnak te Pathian nen sawn ah ap in a ma pumpak lawhdingnak
zei ngawl, zei ngawl in Pawlpi ( Church ) sawn thupi in koih si. Midang ten muang le um in a om kheh Pathian a kihzah tu huaitu a si ta si.
Minung lam
#Mah le mah muang tsawm Pathian muang
#Minung si nak thei
#Mah deih nak deng
#Thinlung tsang Niamkiatnak
#Thupe nuam a ti Pathian thu lung deih
#Pumpak lawhding nak zei Pathain le mipi it
#Mah te in uk nak deih Pathian muang
V. Bible sungah pantsak huaitu Nehemiah nun
A. Ziaza le nundan
- Nehemiah heh sawngen nun neu tu si. ( Neh 1:4; 2:4; 4:4 )
- Mipi te sualnak ah ka sual ti ve tu pa si. ( Neh 1:6 )
- Timtuahnak phatak no in nei. ( Neh 2:8; 2:11 )
- Thinnem no in harsanak te kaan thei.
- Kih ngawl in thu lairelnak tsiang ngai puah. ( Neh 5:7 )
B. Mipi huaidan
- Pathian umnak kho tu in a mipi te bawm.
- Mipi te tha pe. ( neh 2:18 )
- Sual nak om phang rem sak. ( Neh 4:10-18; 5:1-15 )
- Pathian thil ti thei dan a mipi te thei tsear. ( Neh 8:1-8 )
- Naper zuam tu si
- Thu lairelnak a puah ma in thil om dan te pan le ruah masa. ( Neh 2:11-16 )
- Tempel thiang tsear nak nei, ( Neh 13:4-9 )
- Thukam laibu siar. ( Neh 9:3-5 )
- Sawm ah pakhat a mipi te pe tsear, Sabbat ni tsawl in sonak nei.
- Miphun dang te thaw neidun nak khaam.
- Muang tsak a si Hananaiah pervo ( tuanvo ) pe. ( Neh 7:2 )
- Umnak ah kho ngai in ding, Jerusalem kulh tselh
VI. Huaitu te dumsuknak
- Pathian thaw pawldunnak nei ngawl phang
- Mingpha a ot phang
- Mah tsah mithiam, mitsim, sang sawn te thaw kutkai in naper thei ngawl phang
- Midang umngamnak a nei ngawl phang
- Duhham nak a nei phang
- Mah le mah uk tsawm thei ngawl phang .......
Thukhumnak
Robert Dale in," huaitu ti nak heh a ruatnak le puahsuak nak thaw kom dun si" ti si. Mailam thil leng tu mu ban tu le ram le pawlpi ( kawhran ) kulnak mu suak tu le muh thei tu heh huaitu pha si. Sipelhatsia ruahnak pha pha nei pelh atsia a tak tak in puahsuak ngawl huaitu tampi om si. Tsimitsa huaitu pha heh a ruatnak le a kam pin a suak bangin a puah tu te si. Huaitu famkim kei si thei ngawl pelh napikhaw huaitu pha si thei nak tuh heh zuamnak thaw si thei peper si sing.
No comments:
Post a Comment