Khangsonak khamtu natse (1.Kihnak le launak )

               Tu san leivum pi heh ruatban nung ngawl in khangso lam thei si sing. Tsimi khangsonak a theng tseihtseih leivum pi ah om deve te si sing. Midang te kangsonak heh keimah thaw heimah seng ngawl titheih nung ngawl si. Heitasim kei ti phang leivum pi ah kei om deve ta si. Midang te bang rori in san theng nak hemah theng in khangso deve tu tinak si ngawl si. Amahni bang si tu khenheh har ngaingai si. Amahni bang kei si thei lawt tu ngawl poh ti’n thinnau in om tuh khen silawt ngawl si. Kei mahni tawkzawn in khangso thei deve sising ti thinlung nei kul si sing. Tsimi khangsonak kei ngah thei tuh ngawl in a kamtu natse te paan dang a sing.

1.Kihnak le launak

   

                     Kei khaw pin mundang ah ka leng phang ka theisuaknak pakhat heh mah le mah muangtsawmnak nei ngawl, midang kei kihnak thinlung ka nei kuhzian lam theitsawm sing. Santehnak in kut sungah tangka kei nei reng sipelh dawr lianpi ah lut in thil lei tu sipelh lut ngam ngawl in lehlawi veng si sing. Kei lut ngam spelt si khen mah le mah niamngai in ruat kha veng si sing. Dawr sunga thil zuartu ten thudong khatu lau in amahni thaw khawlapi ah pial veng in kei om heh kei thinlung sungah kihnak le launak kei nei ta si. Mi upa awnpi tu vang rel tuh si ngawl kei lau dan heh mak lawlaw si. A ngaingai in kei ruat sile khaw a thupno kei nei nak kih le launak in keimahni tampi kei si tuh nak ah si thei tuh ngawl in tampi kei kham veng si. 

                      Kawnai pin ha kihnak le launak kei nei? Me thudongnak heh keimahni le keimahni thu dongnak nei veng si sing maw? Khaw pin Kalay Myo bazar, lampi kiang laidawr le dawr lian doh sungah lut ngam ngawlin kei om veng heh a heita si ol ha? A si thei pakhat heh kei tsarah ta si maw a si ngawl lekhaw tsimnak kei nei ngawlta mah le mah niam ngai ah kei ruat tawm ta khen si bel tu si. A heizongza ah kih le launak kei nei heh kei mawh himhim in ruat ngawl sing. A si khen a si tuh nak himhim sing. 

Mi khangso ot kei si lekhaw me kihnak le launak heh vor singawl lekhaw zam kul si sing. Keimahni kei leng tuhzah ah leng tuh ngawlin keimahni kham veng sing. Thil pakhat khat kei puah tu phang ka tithei ol ngawl, ka tisual kha asin ti thinlung kei nei lekhaw kawntik ni khen kei khangso thei nak tuh lampi om ngawl si. Milian le khawpi sungah a om hem heh heizong tithei te si lawt ngawl si. Na tithei nak tithei ngawl khen si men tu si. Keimahni tah a ti thei sawn lekhaw AW timi maw ti’n zir salawn tuhnak sawn kheh si sing. Kei mit kei thinlung kei luak te rii thaw henpek ngawl in hei zongza zir otnak thinlung nei kul si sing. 

       

                   A ngaingai ah si lekhaw tumah in nangmah a nautat le muniam ma keimahni le keimahni nautat, muniam masa tawm veng si sing. Dawr kawtizah lian ah na lut sikhen dawr sunga minung ten nangmah tahin na neinak na tangka khen paan sawn si. Timita nangma kheh phatak no in paan akhaw thil na lei belbel tuh tianin thintsual no in nangmah awnpi tu si. Na deihbang a si ngawl lekhaw lei ngawl in na suak leh sikhen nangma thu, poi ngawl si. A mahni maisong in deih lem ngawl sikhen kei leisak tuh khen si ngawl si. Dawr ah thil leitu te etphet no awnpi tu heh amahni naper si deve si. Ka rel ot nak sawn heh thil a si dan theikul ka tinak si. Tangka ngahnak tuh tiah sun le zan naper te kei sita tulai thil si daan thei man ngawl in om si sing.

    

                      Tulai kei khangno te laibu bu khat poh khen siar tselhnak nei ongla sing maw? Mah rori naper in kei ngahnak tangka thaw laibu bu khat poh khen lei ongla sing maw? Lai kei siar ngawl lekhaw kawnai pin sim thei nak le tsimnak kei ngah tuh. Tlawng kei kai heh tawk ongla ti tuh si ngawl si. Tlawng lai in nangmah tsimnak le theinak tamipi pe lai ngawl si. Tsimnak le theinak na zei bet thei nak tuhah laisiar daan le lai ngan bek si nangmah a zirh. Degrees buaih kawzah na ngah a si khen a ther zirpeh nak na nei ngawl si lekhaw kei Degrees buaih kei ngahnak heh a thi si ongla si. Lai kei siar ngawlin kawtin sim theinak le tsimnak kei ngah theu tuh. Kei nu le pa, kei naute khawtin sim a mit kei vaar tiar thei tuh. 

    

                       A tawpnak ah kei paan leh a si lekhaw kei neinak natse a si Kihnak le Launak in keimahni mi kei bang tuh ngawl in le kei khangso tuh ngawl in kei kham veng si. Tsimi kei neh thei nak tuh lampi a om heh kei mit kei thinlung kei ruatnak vaar tiar kul si sing. Khawvar kei mu thei nak tuh a om heh mitsim le mi thu thei te laingannak laibu siar heh si. Lai kei siar tam lekhaw theinak le tsimnak nei tu atsia thil a si dan te thei in kiangkap om te nenah vaarnak pe salawn in khangso thei tu si sing. Kihnak le Launak kei vor/zam thei a si lekhaw lawhdingnak kalbo pakhat kai ongla tiheh theitawm dang reng a sing.

Muitsu No.3

Mi nihtsip Zohsuam thei te tonak ah to deve ngawl te.
              Me Mi nitsip Zohsuam thei te nundan heh Proverb 1:22; 3:34; 9:12;19:29 te ah mu thei sising. Me mi nihtsip zohsuam thei te heh Pathian thei ngawl, misual, lawki te tinak thaw bang ve pah si.

              Tusan Khriatian te kei pan asikhaw Kawhran tinak, a tse-a konak te kei si nak heh heisiarngawl in, Pathian theingawl sakhaw dangte thaw nuamngai in pawldun dang sising. WCC tinak World Council of Churches tinak kheh thei sising, amah ni tumtah heh Leivum om pawl tinak taakhem munkhat in dingdang tu tiheh si.
 
                Timi bek siargnawl Yoga tinak Hindu te pannak Leivum sakhawhem , Chirstian, Hindu, Islam, Buddhist vek sen munkhat ah sawngen dang in Benak puah dang nak te muthei sising. Lungrual tu, Bible zirhnak keitheingawl asi le khaw lungrualnak ti phangai bang si. Amahzong, 2 Korin 6:14-7:1 tian kei siar le khaw
1) Umngawl tu tethaw abangve ngawl kolhaak phul dang mah na un!(14)
2) Amahni lakpin tson suak ula(17)
3) Khek un! (17)
4) Athiangngawl hihim tong mah na un!
5) Tisa le raula ningtsir nunghem pin thiang tiar tawm ta un! (7:1)
Me hen kunnak singawl si, thupe nak si.
          
                Mathai 10:34: Leilung vumah thinnuamnak phurh tuin a leng ka ring mah na un. Remnak phurh tuin leng singawl in, vangsang phurh tuin leng si sawn sing.
 
                  Matthai 10:34 pin a tawp tian siar la tsiang ngai in mutu sitsi. Tinuamnak a silekhaw, Umngawl tu, Pathian theingawl, lawki te thaw rualpi dun theih si a mahzong biaknak a hen rawidun kha po awl asing, a tse a konak te kei sinak heh thei dang ten asing.
 
                  Athupi in, Biaknak lam ah umngawl tute nen ah kei umnak khongai in (defense) kei kham tawm zo tu din mun a singawl nung sang pial men sawn in. thuthang pha phuangin, zirhtu na singawl nung sang, biaknak lam ah umngawl tu tawh rualremnak puah kha po awl asing. Mimuitsu hen Misual te tonak ah to deve ngawl si.

Ngantu: Mangpuh

Mimuitsu No.4

Saam 1:2
             Amahzong a thin ngetkimnak heh BAWIPA dan ah si. Tsin me dan kheh sun le zan in ruatin tsiing rereng si. (delight-kheh ngetkimnak ti sing).

                  Pathian awntsang asi, Bible, Dan ah ngetkimnak, thinkimnak nei in, sun le zan ruat in a tsing rereng te heh Mi muitsu si. Tuni ah na nun ah Pathian (Jesuh) it sing ti atsia a thu, a awntsang thei otnak, nget nak na nei ngawl le khaw na kannak tsek leh po in. Pathian thu athupi dan heh thei dang ten a sing.
 
                  ''Leilung le a sung a om tehem heh pan asing, a awntsang a huham te si, Piangpannak ah mu si sing, Pathian in vaarnak om sen, a ti tsang le a awn bang in kimsi.
Thuthang pha uk 4 sung-a thil khumnung Jesuh KHrih puahnak te pan asing khaw, a awntsang, “Kim tasen” a tinak in kim ruaruak si.
 
                  Khristian kei si nungsang kei kulber nak heh Pathian thu (Bible), Bible in ti mah a ti lekhaw, ti tungawl! Ti in a ti lekhaw, ti tu. Me zin panih tawh bek nei si sing, hei awl asing.  Tusan Pastor tampi te hen Bible zin in nung si ngawl in, kei nun nak kei tawknak, Experience kheh Bible tawh support, santeh tum tam sawn ongla si.
 
                   Thurel nak tam sawn khan, Bible tawn ngawl in, Bible thupi ber koih ngawl in. na pernak ah, khualvaak min a, tawknak experience te bek mi te zasah tuh in rel tseih atsia timi experience te relnak abawm tu tuh Bible tsang dawmlai siar men in thurel tawp tampi om ongla si. Pathain thu Bible a relnuamnak bang a rel ngawl in mi zasah nung tuh bek rel tam ongla si. Na ruatnak le na lungkimnak tah in Bible relnak thudik heh thupi sawn si. Naruatnak, na thupom te heh sualthei si tsi, Bible heh kontik ni khan thudik si rereng tu si.
 
                   Timita Saam laingan tu pan, Bawipa dan, ah sun le zan in ruat in tsiing rereng te si ti si. Pathian awn tang Bible heh sun le zan in kei ruat, tsing in kei lun a si lekhaw Saam 1:3 kheh na nunnakah a tak in mu thei tu si tsi. Tin Saam 37 kheh siar belh in.

Ngantu: Saya Mangpuh

Zirhnak (Doctrine)

I Timote 4:13: Ka leng ma hem Laithiangrim siar le so dunnak le zirhnak (Doctrine) te kheh thupi tsan in.
 
Zirhnak (Doctrine)
                     Me kei awn Bible ah letnak Zirnak tinak heh Mirang awn Doctrine tinak pin let nak si. Doctirne Bible kei pan a si lekhaw Thuzirhnak, teaching ti tawh a bang ve si (Job 11:4, Ps 4:2)

                     Paul mangnak Doctrine tinak heh Bible sunga om Pathian thuzirh nak te kheh ti nuam nak si. Leivum a umnak, thupom te si ngawl si. Bible zirhnak thudik te. E.g. Jesuh, Pathian, minung a tsang, lei sinak a lenak (John 1), Thumkom Pathian (1 John 5:7) te pawl Pathian thudik te kheh tinuam nak si.

Khristian um nak a hen Zirhnak (Doctrine) phun (2) om si.
(1) Milk (khul) Doctrine le
(2) Meat (laipual) Doctrine tin phun nih in khen si (I KOr 3:2, 9:7, Heb 5:12-13, IPet 2:2).          
                    Me te panih pin pakhatnak Khul doctrine heh si le khaw Kannak,Sannak Doctirne, Kannak thu ah Bible in kawtin a keimah ni a zirh ti thu si in, panih nak silekhaw Kannak kei ngah zawh Khristian nun, Pathian kei be dan, hun dawllam ah hei tsang tu ti te pawl zirh nak kheh si.

                     Pakhatnak Khul Doctrine, Kan/sannak doctrine ah kei tsiang ngawl, kei sual nungsang kei tselh si nom si, panihnak heh kannak kei si zawh in kei mudan, kei hawhdan, pomdan dang te heh poize ngawl si. Amahzong Sannak thuah kei sual nungsang kei tselh si nom si. Tsimi ta Bible Zirhnak (Doctrine) te thupi si. Christian pawlpi tamsawn heh Meat Doctrine, Pathian thagnphat dan, Tinimnak thu, Hun dawlber thu te lungkimdun ngawl, pom dan bang dunngawl man in khekdun tam si.

                   Amahzong Kannak doctrine man-a khek dun te heh: pin AD 1600 RC te nen pin khek pan , Reformation, Pentecostalism-AD 2015-Liberal. Kannak thu ah kei pomnak Zirhnak (doctrine) thei kul sising. Tuni hen Baptist, AG, RC, Liberal hei a kei pom nak? Hei zirhnak (Doctrine) a? Bible zirhnak heh Rom laikuat kei siar le khaw tsiang koh in thei theih nung si. Tusan ah Bible tlawng Philipine, Australia, India, Myanmar, Korea ram te ah zeila Bible Doctrine zirh heh tumah om leh ngawl la si. USA ah riang Sawm ah pakhat lun ngawl om ngawl si.

                   2 Tim 4:3:Heimansim tilekhaw amahni’n zirhnak (Doctrine) man taktak heh a za zongawl hun leng tu atsia, a beng a thak man in amahni otnak lun in amahni tsa zirhtu tampi ko tu si, amahnin thudik kheh ngai nuam tu ngawl in ….” Me thu heh tuhen a kim tseih ong la si. Na pomnak Zirhnak (Doctrine) hei a? Na leng min, na ding min, na thei ngawl le khaw? I Tim 4:16: “Nangmah ah na zirhnak (Doctrine) tsimkom la tsimi te kheh puah reng veng in. Tsimi bang in na puah asilekhaw nangmah le na thurelnak a zatu te san thei tu si tsi.”

Nang thei ot asi lekhaw mai lam in ng tar sak tu sing pakhat pakhat in.
Pathian in Van tsimnak ng pe ta sen!

Ngantu: Saya Mangpuh (tulai tak Singapore ah Bible zir in om si)

Nu le Pa te'n Tsate nenah tangka kul ngawl RO a pe theih pa ( 3 )

1. Pathian thu
                    Nu pum sungpin a suak minung tutu nenah Pathian thu a rel, a zirh masa bertu heh a nu le pa te si. Pum sungpin Pathian thu a zirh theihlam te vang nganleh tu ngawlla sing. Nau thaw a ompi tamsawntu heh Nute si si. Ni khat sung rori nau thaw a khawnenber ah na om phang heiha na puah veng? Mileng te thaw midang senak bekbek te ha nau maiah nang awntawp veng? A pha le a se heimah thei lai ngawl tsate luak ah Pathian thu na thun ma mi relsenak le awn pha ngawl te na thun masa a si lekhaw na kawngngiah a pha ngawl kheh na tsate tsa ro sesuak na roh thaw bangdun si.
                   Pa rekkhat te'n tsate Pathian thu rel heh Nu te pervo ah a koihtu Pa khen om lai sising. Inn sungsang ta eih le in, tangka kei zeisak ongla nungsang tawk ala ti ruak kha popo ol a sing. Tsate thinlung ah Nu te thurelnak le Pa te thurelnak heh dangdun si. Tsate kiangah a om lai Pathian thu kei rel ngawl a silekhaw kei nenpin a khawla nak mun ah a leng phangin Pathian thu sungah a om lehngawl thu za phang thinna in sir leh kha tu sising. Inn sungsang pin Pathian thu thaw a khang naupang le Pathian thu sungah a om ngawl inn sungsang pin a khang nauphang heh a heihei lamah sikhen dangdun ver si. Tsimi a sita tsate taksa le thinsen sungah Pathian thu thaw a dim theihnak tuh Nu le Pa te pervo si. Tsate nenah leivum thil le ri ah le theihnung ngawl RO tsungnung a roh ngahtu Nu le Pa kei si theinak tuh Pathian in nu le pa nang veksen vumah muitsu kei burh tasen.

2. Unau itdun dan zirh
                   Tuni tian ka leng min khaw le ram ah ka musuak nak pakhat heh nau u itdun, sunsak dun a thiamtu le nau u dang heimah siar dun ngawltu te tiheh si. Nau u (nu khat pa khat pin a suak te) riang itdun thei ngawl tih unau pi (Nu sungkhat lam le Pa sungkhat lam), khaw le ram it thei tu heh limdiknak kohno khen om ngawl si. Nu le Pa te zamzawh ah haudun in ro tuhtu minung khen ka mitmuh rori ah ka mu nak tampi om si. Nau u pakhat le pakhat thinlung mun khat no ah a om in a itdun theinak tuh heh Nu le Pa te nenah pervo nei si sing. Tsate nenah nau u hawdun nak maw? itdun nak Ro ha na roh tuh?

3. Muitsu
                  Nu le Pa in lamvum ah muitsu a neituber ti a sin sual lem tu ngawl sing. Heitasim tiphang mi pakhat khat sumdawng nak ah a lawhding phang a ni menah a nu le pa muitsu ngah ta si ti veng si sing. Muitsu a nei bangpah in tamse nak khen nei sing. Muitsu pe dantuh thei ngawl khen om lehleu sising. Tsate nenah muitsu zong pe dan tuh thei ngawl in tsate nenpin tangka bekbek ngentu nu le pa si kha na sing maw? Ram dang om tsate'n inn lam phone a set lamtang phang sun le zan in nangma/nang inn sungsang ta sawn nang ngen sak veng sing khaw thanau popo mah na un tima lamsang ah tangka thu ah awnsol dun in phone card bo tiartu Nu le Pa khen om lai si. Tsate vumah limdiknak a neitu nu le pa kei si lawlaw nungsang ah tsate hem vum ah muitsu bangrep in pe in. Tsate vumah muitsu a pe dan thiamtu kei si theih nak tuh Pathian in muitsu kei pa tasen.

Ngantu:
Nawn Thang

Canada Ram le Kawlram (Myanmar) danglam dunnak Part 2

1. Lampi vumah lamvak thah lam in til sa ngah ngawl.

2. Mi muh ah napbeng khei in nar tawk om ngawl.

3. Biak inn ah khawm phang sexy angki sil om lem ngawl.

4. Tawngta te Bus to lekhaw piang 40 niam. (Tawngkai ngawl ten $2.60 si lekhaw tawngta te heh $2.20)

5. Inn sung, shopping mall, library, Bus stop le mipi omnak ah za hawp ngah ngawl.

6. Motor sungah Beer bu le Zuu palang om lekhaw Palik ten len thei.

7. Mi pakhat sinak a se zawng in na rel lekhaw Upadi thaw daan tat nak ngah thei.

8. Sayamah in tawngta te molhkang thaw vak nak khuan ngah ngawl.

9. Company le Restaurant ah naper phang naper thahlam ah thil pakhat khat se tiar, keh tiar kha lekhaw heimah kuan kul ngawl.

10. Inn ah ramsa vul/zuat lekhaw ramsa siikhaan ah la khat vei 1 check nak nei.

11. Nga sio ot lekhaw ngasio theinak licence nei kul. (nga koh te leh leh atsia a lian te bek inn ah hon)

12. Pasel in zii, zii in pasel te vumah awnse in si maw; kut a mang lekhaw palik te ko in len tiar theih nung.(la 3 lai thawng inn sungah kum)

13. Electric nazi 24 mei var.

14. Lai sung phang thing thaw laisuang ngah ngawl.

15. Accident om phang 911 ko lekhaw minute 5 mang Ambulance leng zer.

16. Inn kang om phang mitat mawtaw minute 5 ah mawtaw a dawmber pa 3 leng zer.

17. President pa vumah lungkim ngawl lekhaw mah ruak in lungkim ngawl nak lampi vumah lang tiar theih si.

18. Bus sung le laizir nak khaan sungah zii mui mang kham si.(midang te buainak pe in ruat si)

19. Nazi pakhat naper nak in Lai ur tak veikhat ei nak ngah si.

20. Doctor theipinak lainah om ngawl in Sii lei theih si ngawl si.

Peh tu lai................

Canada Ram le Kawlram (Myanmar) danglam dunnak Part 1

1. Motor sawn in Minung pial
   
2. Vur om hun (winter) ah thingbul, hampa le papar te a thi bangpah in a nah om ngawl pelh atsia vur bo tangin a nah le a par mun khat ah suak si.

3. Khaal hun (Summer) ah zan nazi 10 phang bek khawthim pan silai si.

4. Kum 80 vum lamte Senior Citizen pe atsia tsuzah nen pin bawmnak ngah bek si ngawl heihei a lei ah man beih (Discount) in lei ngah si.

5. Naper pan te tsa lawhman heh nazi pakhat ah Canada $10.75 (2015) situ in tsuzah in nemnget nak nei si. A pu nazi (OT) per lekhaw na zi pakhat ah let khat le khuai (10.75+16.10=26.90) ngah si.

6. Mipi lak ah kawtizah a thinraw sikhen mitmai se ngawl in dangda ngai in om si.

7. Siikhaan pakhat pohpoh ah na dam ngawl nak na muh lekhaw man ngen ngawl a thawnthong in ngah si. Pakhat a kul heh Health Card (Health Card heh a thawnthong in puah nak si) si.

8. Zung ah hawh tu'n Appointment nei phang minute pa 1 na khawnu nungsang Sorry ngah leh ngawlla si ti si. a hun kim ma minute 15 khawma leng kul.

9. Naupang kum 18 tian tsuzah nenpin bawmnak ngah si.

10. Tlawng height School tian free in kai theih si. Kum 18 ma hem heh University kainak tuh tiah nu le pa ten Bank account pakhat puah atsia tangka tum sak si.

11. Hei hem na lei ah Tax (GST le PST) om si. A om dan heh tangka $33.62 man thil na lei lekhaw GST ah $0.36 le PST $0.57 si atsia a veksen ah $34.55 situ si. Dawr pakhat le pakhat % a le daan bangdun ngawl si.

12. Palik ten mipi bawm si. Siangnak na nenpin ngah ngawl in inn sung lut le ruang pumpi tek (check) ngah ngawl si.

13. Canada ram in Volunteer (tiar ngawl nak ma lungmu suak in naper, lawhman nei ngawl ah napertu) heh pakhat nak ah thupi in koih si.

14. Lampi pi kiang minung hawh nak lampi vumah thil zuar om ngawl si.

15. Ni 5 heh naper ten Happy Friday ti'n ko si. Store zahlam ten discount in thil zuar si.

16. Kum 18 kim ngawl in a lei le zaa hawp ngah ngawl si.

17. Kum 18 kim ngawl in zuu lei le zuu in ngah ngawl si.

18. Canada ram heh Freedom pelh atsia ticket pe tu lau ngaingai ten si. Ticket heh zung ah peisa pe tuh lai si.

19. Zung ah Passport tahin Health Card le Diver Licence muh tiar sawn si. Tsimi pakhat sungah na thula, phone number le na inn address kim tei in om si.

20. Lai dawr (Restaurant) te thiang le thiang ngawl tek tu nei atsia a thiangrim ngawl lekhaw tsimi dawr kheh zuar theinak phit sak thei si.

Pehtulai................

NU ITNAK

NU ITNAK

Saya Khrih Lian, Gangaw

Thulamhuai
                Leivum minung pakhat le pakhat it dunnak ah hen, nu in a tsate vumah a itnak tah nase sawn itnakom ngawl si. Lapuah thiam le laingan thiam mi tampi te’n, nu itnak a nase dan thu heh a phunphun santehnak thaw in puah atsia ngan ten si.Heimanin nu’n atsa te nase leita in a it ti thu kheh, anuailama bang hen ruat danga sing.
1. Nu Pakhat sinaktuh Nupang pakhata Tuarkulnak te
   1.1. Naupai Tuarnak
                Nupang pakhat heh nu pakhat a si nak tuh in, nau a pai pan pin pan nase ngai in tuar si. Nau a pai pan phang in, naunaang tepan atsia, awk in tima a duh pittseih awngnak lai pawlkhat te kheh haw si. Tsin, nau a pai phang in, a pawng, akha, atsiik, alum a al, saa a phun phun, le thildang dang te ei ot veng si. Tsimi manin, rong-aak ming lawh si. Naupai thahlam in lothok thah veng a si manin rimsu ngai si.
  1.2. Nauhing Tuarnak
               Nupang pakhat in lakua sung nau a pai zawh in nau hing hun kim si. Nauhing a tuar nase dan thu heh Baibal sungah santehnak mang in rel si (Jer. 4:31a; 6:24; 13:21b; 22:23; 49:24; 50:43; Mik. 4:9, 10). Tsimita, nupang pakhat in nau a nei tu heh naplah tihtak in naplah ham veng si. Tsin nau a hing phang in nase takin ai ruangruang in thisen tampi luang in nau hing si. Sipelhatsia nau mel a muleh phangin a tuarnak te kheh hei leh in a tsano kheh ang ngai in pan leh si. Tsimita Nu in a tsate vumah a itnak khan hehminung te pakhat le pakhat it dunnak lakpin a nase ber kheh si si.

2. Nau A Nei Zawh
               Nupang pakhat in nau a nei zawh in, tima a kaisuah kel ngawlnak a khul kheh suah atsia, a tsano kheh tul si. Nausenno hen sun le zan a khenkhuai thei lai ngawl ta, anu heh eihmu kham awng ngawl si. Nau a eihmu ot, a rikaam, le a dangrum, zun le ek a tseh in a kap phangin tuamlawm, khul tul, puut in ian a tsia eihmu tiar veng si. Nu in atsano kheh a it leita man in, damngawl in a om phang in, a tsano kheh ngeihhar leita atsia, “Na naa ai in le na tuar ai in keima’n ka tuar sawn a sin maw,” ti’n ti nguihnguih veng si. Lothok ten a tsano kheh inn ah zam in thok atsia lovai hong inn a leng natsang in, atsano kheh tsawi in khul tul masa in awnpi atsia parlawm veng si.

3. Nu in Tsate tsa Thu A Ruatsak Dan
                 Nuten atsate mailam tsa nun khawsanak le khangsonak tuhin nase ngai in thuruat sak si. Atsate phatu le mibang tu a deihsaknak manin, a khawlphangawl phangin vat atsia thu rel veng si. Mi piangther nu in, atsate sannak atso theinak tuh le Pathian thu ah om tu in sawngensak si. Sunday school, khemping te kai tiar in pumkhawm pelh men tu khen siang ngawl si. Tsimibek zo ngawl, a tsate tsimnak lamah mi bang deve tu a deihsak manin, phunsawm ong deve theinak tuhin neingawl thahlam in, bawda sawng le cusin(tution) a phunphun kai tiar si. A tsa te a huatsuak kha phangin, “Kei ka tsa te zong maw,” ti’n ti nguihnguih veng atsia sawngen sak si. Tsin, tsate puah le pernak ah lawhding theinak tuh in sawngen sak si.

4. Ruat Khawm Lehnak Le Thukhumnak
               Nu hen a tsa te tsa a tuarnak le a kelennak tehem kheh a man in tuat asin, tuat tselh nung tu ngawl si. Sipelh atsia, nu in a tsate khawlphangawl in a om pelh ta si khen, tsimi a tuarnak tehem le a kelen nak tehem kheh a tsate vumah “Nangmahni tsa ka tuarnak le ka kelen nak tehem ka rul leh berh un,” ti’n a ti tu Nu tumah om tu ngawl si. Tsimi bangzah in nu tuarnak le itnak tehem heh tsate’n rul leh berh zonung singawl si, rul leh kul a si riangin, a rul leh zo tu tumah om tu ngawl si. Tsimita, nu in atsate kawzah tian in it sim ti heh a tsa te’n thei thiam ngawl in, nu thurelnak ngai ngawl atsia amah zohsuam in a om asin a nu kawzah in a thinna ol sim? Tsimita, nu heisiar ngawl, nu heinam ngawl, nu zahpi, le nu zohsuam thei tsate pawl in, a nu’n amahni a pai pan pin pan in amahni it in tuamlawm in a kelen dan, a pumpe dan tehem video in amahni pan tiar berh leh theih nung asin, a nu tuarnak le a itnak kheh thei tsiang tuin om men thei tu ngawl si. Tsimimanin keimahni hingtu Nu thinhar tiar, thinna tiar kha tu heh a launung ngai si. Baibal sungah “A kum ter na nu kheh zohsuam mah nen” ti’n ti si (Thutsangsim. 23:22). Tsibek zo ngawl, Dan peleh. 27:16 sungah, “Nu le pa a zohsuam tu te kheh tsamnak si ta sen,” ti si. Efesa 6:1-3 sungah, “Tsano te, Bawipa deihnak bangin, nu le pa thu ngai un. Meheh nang puah tuh thu maan si. ‘Nu le pa upat in,’ tinak heh thutiam thaw thukhaam pakhatnak si. Nu le pa upat le utsi khaw nang nunnuam tu atsia, leivum ah nunter tu si utsi,” ti’n rel kei si. Tsimita, nute kihzah, thinnuam, angtiar heh leivum ah muitsu dongnak pakhat si. Sipelhatsia, keimahni hingtu Nu kei tsam kha a si lekhaw in, kei nun khawsanak pit tu si (Thutsang. 20:20), tsin nu te zohsuam le nihtsiamnak in amang kha tu te heh, thihse in thi tu si (Thutsang. 30:17) ti si. A tawpnak in thih le nun khen ngawl tian in keimahni a hingtu nu itnak heh thupitsan in Nu te thinnuam tiar in ang tiar a sing. Muitsu dongnak si. 

MUITSU DONG MIPHUN TE

MUITSU DONG MIPHUN TE

Rev.San Cung Nung

“Bawipa kheh a Pathian in a nei miphun te kheh mi muitsu phun te si.
Bawipa’n a rothil in a dengnnak te kheh mi muitsu si” Saam 33:12.

                Israel miphun ten muitsu a tsonak heh Abraham thawm manin si. Tsimita a heita Abraham in muitsu tso lawt sim ti heh zir dang tu si sing.

Abraham in Pathian um si
                “Abraham in Pathian um atsia tsimi a umnak kheh diktsangnak in saang sak si” (Siam. 15:6; Rom. 4:3, 20-24; Gala. 3:6; Jeim 2:23). Pathian minung kei si theinak tuhin “umnak” kul si. Laithiangrim in “Umnak ngawl thaw himhim in Pathian ang tiar thei ngawl si’” (Heb.11:6) ti si. Abraham in tsapa Isaak nei atsia, Isaak in Jakob ah nei in, Jakob in tsapa leinih a neinak te Israel ti in mingsa si. Abraham in a um ongla manin a tenawn tsanawn ten Pathian um leh kul ngawlla si, ti’n rel awng kel ngawl si. Amahni lakah Pathian umngawl tampi a om manin Pathian in nase ngaiin thurel veng si. Jesuh in Farasi le Sadusi te a haunak ah “Abraham heh kei pa si ti’n ruat tsawm mah na un. Nang rel sing. Pathian in me lungto te heh Abraham tsa te si tu in puah thei si (Mah.3:9; Luk.3:8) ti si. Keimahni khen Pa Tsong Kham le Pa Mang En tsa te si ung, ti’n awn ang tseih men tuh si ngawl si. Mahni bulpak rori in Pathian um in kei saang phang bekin Pathian tsa te si thei tu si sing.

Abraham in Pathian thu lun si
                  Abraham in a hawh min tuh rama lamzin khen thei ham ngawl pelh atsia umnak thaw Pathian thu lun si (Heb. 11:8). Israel te’n Pathian thei ngai pelh atsia a thu lun nuam ngawl si. Tsimi manin Izip te kut ah kum 400 val sel taang si. Pathian thu heh thei tuh bek si ngawl in kei lun tuh si. Santehnak in “Sawngen un” a ti lekhaw ngen tuh si. Kei ngen ngawl lekhaw muitsu ngah tu ngawl si sing. Seh sawm seh khat pe tu in a tiarnak kei pe lekhaw muitsu ngah tu si sing. Kei pe ngawl lekhaw muitsu ngah tu ngawl si sing. Thiangrim noin om tu in rel si. Sipelh atsia zu le a rithei sii thaw tsehpawh neuno in kei om lekhaw muitsu ngah tu ngawl si sing. Pathian thu lun heh mitsim si atsia thu lun ngawl heh mitaw si tin Laithiangrim in ti si (Mahte 7:24-26).

Abraham in Pathian heh a pakhatnak in koih si.
                 Pathian in Abraham ah kheh tsapa pakhat bek a neinak Isaak ah mihal bawlnak in pe tiar si. Pathian tiarnak bangin Moriah mual vumah Abraham in a tsapa kheh meihal bawlnak in pe si. Sipelh atsia Pathian in a tsapa meihal bawlnak in thitiar ngawlin tutsang pakhat pe leh si (Siam. 22). Abraham in Pathian thu a lun bek zo ngawlin Pathian pakhatnak in a koih manin amah le a tenawn tsanawn te’n muitsu dong si. Jesuh in
“Pathian uknak le a diktsangnak kheh zei masa ula me thil (adangte) hem heh nang pe beet leh tu si, ti’n thutiam si (Mah. 6:33). Tuhen leivum ah Pathian tahin sahnungnak deng sawn tampi si. Tsamkhat no sahnung in nuam ngai pelh napikhaw a tawpsannak in lungse
mitti luangnak si thei si. Pathian pakhatnak in koih heh a panlai in sahnung ngawl pelh atsia a tawpnak lamah sahnung in tawp si. Kei mai ah a om thil te deng thiam kul si. Paul in mit a mu theihnung thil te heh tsillem sung bek awk in, mu theihnung ngawl thil te heh kumkhaw in kho si, tin ti si (2 Kor.4:18).

Abraham heh Pathian thaw pawl tsiat veng si.
                 Abraham ah heh Pathian thaw pawlkawm veng a si manin Pathian rualpi tinak ngah si (Jeim 2:23). Theidun le pawlkawm ngawl in rualpi nei theih ngawl si. Pathian rualpi a si manin Pathian nenah ralpha ngai in awn ngam si. A tupa Lot omnak Sodom le Gomorrah khawpi luat theinak tsa tuhin Pathian nenah maisong ngawlin a otnak rel ngam si. Minung heh rualpi pawlnak sesuak lekhaw sesuak nom a tsia rualpi pha pawl ngah manin khangso khen om deve si. Pathian pawlkom reng le singkhaw aman kontik khen senak lamah huai awng tu ngawl kei si. Nangmahni phatnak tuh bek tuumnak nei sing ti’n ti kei si (Jere. 29:11-14). Na pawlpi tuh rualpi deng thiam in. Labu sungah “Jesuh kheh kei rualpha ber si” “Keiman rualrempha tawk si lang” “Ka deihnak hem a petu Rualpha ngaingai tawk si lang” ti’n la sa veng si sing. Jesuh heh rualpi phaber in nei la na mailam lawhding in muitsu dong tu si tsi. Pathian heh mi deihdannak nei ngawl in Abraham ah muitsu a burh bangin nangmah khen muitsu na burh deve tu si. Nangmah pin pan Muitsu Dong Miphun si tuin tuum deve in

KHRIH THOLEHNAK LE KEI NITIN NUN

KHRIH THOLEHNAK LE KEI NITIN NUN

Rev.San Cung Nung

“Khrih tholehnak huham ka thei zo thei tuh in...” (Filipi 3:10)

              Khrih Tholehnak heh Khristian umnak ah a ham, a bulpi si.Tholehnak a om ngawl tsuk a sin kei umnak le thuthang pha phuangnak heh a thawnthong si, tin rel si (1 Kor. 13-14). Khrih tholehnak heh tuni nangmah le keimah thaw hei sengdun sim, hei nempi atsia kawtin na per sim? ti heh dawmno rel ot sing.

Nun Thernak Nei
             2 Kor.5:17 “Mi pakhat khat heh Khrih ah a om lekhaw siam leh thernak mi ther si. Ngai un, thil lun tehem pai berh atsia, thil hemmuah a ther in tsang berh ongla si,” ti si. Adam manin kei minung lun sinak hem Khrih thaw thinglamteh ah khehtsihnak a si zawhin Khrih thaw thaan sungah vi atsia, Khrih tholehnak ah tho langkhat deve si sing, tin rel si. Tsimi tholehnak heh minung lun bangin tho ngawlin Khrih ah mi ther, nun ther in tho si tin ti si (Rom. 6:4-11). Mi thisaak ten sual puah leh thei ngawlla si. Khrih ah na thi deve ngaingai ongla lekhaw sual le phatngawlnak te hen nangmah a deihbang in mang leh thei ngawlla si. Khrih tholehnak ah nunther thaw tho a sing.

Diktsangnak ngah
              “Amah heh thilsual kei puahnak te manin aapnak si atsia, kei diktsang theinak tuhin tho tiarnak si” (Rom.4:25). Adam thawm in leivum minung tumah diktsang om ngawl in sual berh si (Rom. 5:12). Sual man heh thihnak si (Rom. 6:23). Sipelh atsia Jesuh Khrih thawm manin diktsangnak lehsawng tso ngah si sing (Rom. 5:17). Khrih ah mi diktsang kei si theinak tuhin sual nei nom ngawl Jesuh heh keimahni tsa in misual in tsang tiar si tin ti si (2Kor. 5:21). Jesuh a tholeh ngawl tsuk asin tutian hen sual sungah taang reng rih tulai si sing. Jesuh a tholeh phangin a ruangtsunnak puan kheh thaan sungah zam si. Pathian tsungnungnak huham puan sil si. Umtu diktak na si lekhaw na puan lun, ningtsirnung, le nawngkai te kheh zam in diktsangnak puan sil in nung tu si tsi. Hei puan sil reng lai si tsim?

Ruangpum tholeh theinak
             “Sinapikhaw mithi te lak pin Jesuh ah a tho tiar tu Pathian Raula heh nang sungah a om lekhaw, Khrih ah mithi te lak pin a tho tiartu Pathian in nangmahni sungah a om ama Raula thawmin a thi thei nang ruangpum kheh nungnak pe deve tu si” (Rom. 8:11). Me Lai Thiangrim hen umtu te thi zawhin a ruangpum heh Pathian in tho tiar leh rori tu si ti lang tiar si. Pathian in Jesuh Khrih a umtu te sungah Khrih Raula (Rom.8:9) koih si. Khrih Raula a nei ngawltu mi heh Khrih thaw sengdun ngawl ti si. Nikhat ni in ruangpum heh thi tulai atsia Khrih a umtu te ruangpum heh a zaan thei ngawl, kolnak huham le tsungnungnak thaw dim in tholeh tu lai si (2Kor. 15:42-44). Heimansim tiphangin Khrih ah thaan sung pin a tho tiartu Pathian Raula le tuni umtu sungah a om Raula heh a bangve si. Me man
hen thih zawh limdiknak lianpi kei neinak heh si. Jesuh heh thi atsia tholeh si ti kei um a si lekhaw Jesuh ah a eihmu saak (Jesuh um in a thi te) te heh Pathian in Jesuh ah thaw huai tu si ti si (1 Thes. 4:14).

Vanvum ah omnak mun nei
                “Khrih ah thaw tho langkhat tiar in Jesuh mingin vanvum ah to langkhat tiar kei si” (Efe. 2:6). Jesuh Khrih a umtu mi te heh Pathian tsate si (Johan 1:12-13; 1 Johan 3:1). Pathian in a tsa te mundang ah om tiar ngawl in ama omnak vanvum ah omnak mun pe si. Khrih thaw tho langkhat tu mi te heh vanvum ah omnak khaan nei ham ongla si. Jesuh in, “Ei Pa inn ah omnak mun tampi om si. A om ngawl a si asin nang rel tu la sing. Nangmahni tsa omnak mun rem ham tuin hawh tu sing. Ka remtselh phangin nang nenah hawh leh angkhaw ka om minah nang om deve theinak tuhin ka nenah nang huai tu sing,” ti si(Johan 14:2-3). Tsimi vanram heh Paradise (Luk.23:43; 2Kor. 12:2) tiin khen ko si. Hell heh vanmi sual diabol le a pawlte omnak tuhin Pathian puahnak si (Mat. 25:41). Jesuh umtu te omnak mun heh van ram si. Kawnai mun sawn deng tu si tsim? U le nau te, Pathian in minung hem sannak ngah tu le thutak thei tu heh deih si (1Tim.2:4). A vuma Jesuh tholehnak thu te heh thutak, thudik si si. Pathian hen hell leng tu in a deih sak ngawl manin misual sipelh atsia Jesuh Khrih umnak thawmin sannak ngah atsia, midiktsang in saang leh kei si. Tsimita Jesuh Khrih a um, a nei ngah tu tehem Khrih thaw thihnak neh in tho langkhat tu atsia Pathian omnak ah om deve tu si sing. “Ming ko phangin keimah om deve tu sing,” tinak la heh nangma la si deve himhim ta sen.