f Naupang tetsa Khristian Tsimthiamnak (Christian Education for Children) | Varnak Thuthang Blogger Widgets

Varnak Thuthang Blog pin ang no in na muak si ung..... Pathian in Damnak, Tsimnak, Lawhdingnak, Thinnuamnak na pe tasen....
 

Thursday, 6 March 2014

Naupang tetsa Khristian Tsimthiamnak (Christian Education for Children)

0 Midang Ruat Daan

A. Naupang tetsa Khristian Tsimthiamnak (Christian Education for Children)

            Khristian tsimzirnak kei ti nak heh hei ha? Khristian tsimzirnak (CE) naper tinak heh Khristian umnak ah rambun in Khristian te neinak "zirnak le kilkhawinak naper" (teaching ang nurturing ministry of the church) si si ti a veksen huap in ti theihnung si.

B. A lawhding Khristian tsimzirnak a si thei nak tuh a kul thil te pawl

1) Zirhnak le Zirnak a pehzom dan

• A rel ah rel menmen  heh zirhnak si ngawl si.
• Tawngta te zirnak a om ngawl a si lekhaw zirhtu saya relnak heh Awn bek si atsia zirhnak ti'n ko theihnung ngawl si.
• Zirnak (lesson) pakhat pkhat a zir ngah phang bek Zirhnak si ti Jacetot in ti si.

2) Khristian tsimzirnak Zirhnak le Zirnak ah tumtahnak theitsiangnak
• Theinak (knowledge) ---------Head
• Lungput(Attitude) ------------- Heart
• Pernak(Action) ---------------- Hand

3) Zirhtu te thei kulnak te pawl (Central Truth)
• Zirnak (lesson) a sung muril thei tu ( Understood of Central Truth)
• Zirnak (lesson) ah a sung muril kheh tawngta te nenah thuanthu/satehnak mang in reltsiang tu (Illustrate and explain the central truth)
• Zirnak (lesson) a sung muril ber thu heh vei khat reltsianglehnak nei tu (Repeat Central truth)
• Nintin nunnak ah mang thiam thei tu'n lamhuai/thazang pe (Apply the cenral truh)

4) Zirhtu in naupang te Ziaza thei kul (General Characteristic of Children)
• Sel/phe ot (very active)
• Lasa ot (Singing)
• Thuanthu (bible/leivum/puahtsop thuanthu) ngai ot (Curiosity)
• Zir ot nak thinlung nei
• Ma ta bek ruat (self-centered)
• Midang te vumah um/muang beih (very trustful)
• Relnak te thinlung sungah mithlam in sui thei (imagination)
• Mi thu tung mang
• Ziap nak deih

Note:
a. Naupang te ziaza theithiam sak in a pha nak lam khangso pi thei nak tuh kilkhawi thiam tu.
b. Naupang te Deihnak puahsak tahin a Kulnak te sawn puahsak heh CE zirhtu te naperthupi ngai pakhat si si.

6) Naupang pakhat le pakhat a bangdun ngawl sinak le a kulnak te theipi  tu.

7) Ma zirh nak naupang te neinak "Zir theinak thazang" theithiam tu.

8) Ma zirh nak naupang te a phe tam phang heita a phe ti thei kul

9) Lehsawng a phunphun pe thiam tu (Rewards)
    Naupang te nundan mawi a nei lelei theinak tuh ah zirhtu ten lehsawng a phunphun pe thiam kul si. Lehsawng phun-3

• Pawlkom lehsawng (social rewards) … mitmai dangda no in nihsan (smile), amah paan (eye contact), pom (hug), kutpek bengdun (hight-five), kut zungpi tung (thump up), nukset (handshake), ziap (statement of praise)
• Thilri lehsawng (Material rewards)  … Stickers, star chart, certificate, selnak (toys)
• Pervo tuangtung penak (privileges rewards) … class sung puah tuh deng tiar (choice of activity), naper pek (saya/mah naper bawm)

10) Daan (Discipline) upat thiam tu'n itnak thaw rel in.

12) Naupang te thu le la zirh phang aw-tawi mang thiam in.

13) Ma zirh nak naupang te zirhnak sungah tam doh a peh theinak tuh lampi zei thiam in. (Active Participation in Learing)

14) Naupang te thu a ngai zo hun a tsom ta hun mang thiam in.

      Naupang kilkhawi thiam te reldan naupang te thu ngai taktak hun te:
• KG            - minute 5-7 laklawh tian
• Primary    - 7-10 laklawh tian
• Junior       - 10-15 laklawh tian

15) Lawhding deuh theinak tuh zirh daan (effective teaching methode) te thei in mang thiam kul.

• Zanak bek in (hearing- verbel) - 10%
• Munak bek in (seeing- visual) - 60%
• Per/puahnak in(doing- stimulating)-90% luak le thinlungah taang si.

"I hear… I forgot; I see…I remember; I do… and I understand"(Ancient Chinese Proverb)

Note: Tsimita Beng ah zanak... Mit ah munak… Mah rori ah per/puahnak ti a sangsang in zirh thiam kul si.

C. Naupang zirh daan (Teaching Methods for Children)

1) La zirh
          La heh naupang te thinlung thatho tiartu pakhat si bekah zo ngawl Pathian itna thu zirhnak ah mual nei ngaingai si.
• Zirhnak naupang te kum thaw a kaih zirh tu
• Zir tuh lesson thaw a kaih singawl lekhaw ni tuangtsung ni thaw a kaih zirh thiam kul
• La zirh phang 1. Sa sak masa tu 2. La a dikbe reltsiangnak nei tu 3. La tsang tung tiar tu (Action tuh si lekhaw tung tiar tahlam ah piah sak thah tu) 4. La aw thaw zirh tu

2) Thuanthu rel
            Thuanthu thaw naupang te nenah Pathian thutak rel theihnung si. Tsimi bekzo ngawl naupangte nun daan le thinlung ziaza te thuanthu mangin zirh theihnung si.
• Zirhnak tawngta te kum thaw a kaih thuanthu deng tu
• Laisiar thahlam in rel tu ngawl. Phatak no timtuahnak nei tu.
• Thuanthu thaw a kaih Aw tawi mang tu.
• Veksen theitheih awntang mang tu.
• Thuanthu ah a rel nuam nak muril te thuanthu rel thah lamin reltsiangnak nei tu atsia a kul dandan in a muril reltsiangnak nei leh tu.

3) Kut thiam a phunphun
Kut thiam a phunphun tinak heh zuksuai, colour noih, thil aat, thil ben te tinuam nak si. Tsibang te pawl mang in laizirh lekhaw naupang te tsa nempinak tampi om si. Naupang te thuruat theinak le thil ti theinak tampi pe si.

4) Zuk
Beng bekah thungai si ngawlin mit thaw mu thei laizirh nak pakhat si.

A. Puan vumah zuk ben
• Rel tuh thuanthu phatak no thei masa kul.
• Thuanthu zuk a sangsang no in koih ham kul.
• Puan vumah zuk a phaber ben thei zuam tu.
• Thuanthu rel tseih laitum ah puan vuma zuk ben nak zuk te lim tuh ngawlin ralring tu.

B. Lainah zuk
• Zuk heh laizirh pan phang si maw, laitum ah si maw, a tselh pang si maw a kul dandan mang theihnung si.
• A liamsaak lesson te tianneih lehnak ah tampi nempi si.

5) Selnak (game)
• Bible thaw pehpar selnak le a dangdang selnak te naupang zirhnak ah mangthiam kul si.
• Sel dan tuh kimsek tsiang ngai no in rel masa tu.
• Bible thuanthu thaw thudong in selnak
• Mark pe sak tu
• A ning tian selpi tu ngawl
• Selnak manin rualpi te thaw naper dang thiamnak, mah le mah muangtawm nak thinlung, thuruat theinak, thungainak, taksa lam khangso nak te ngah tiar si.

No comments:

Post a Comment