KHRIH UMTU LE SUMDAWNG NAK
++++++++++++++++++++++++++++
Saya Thian Za Uk
++++++++++++++++++++++++++++
Saya Thian Za Uk
THUMAIHUAI
Khrih umtu te nunnak ah a peh zom dun sumpai le sum dawng nak hen ah tuni tsian in pawlpi zah lam, khaw le ram tampi ah buaipi nak pakhat si si. Umtu mi zahlam te’n ti hen ruat nak nei veng si ti mi heh “Khrih Umtu te hen tangka puah sum dawng nak lam henah kei uar leita tuh si ngawl si,” ti’n tit u khen tapi om si. Tin Khrih Umtu zah lam te hen “leivum ah kei om si nung sang kei thi ma hem per kul ei kul kei si tsa heimah poi nak le umnak thaw seng dun ngawl si” ti tu khen tampi om si. Me thu hen ah tuni tsian in leivumpi ah a om Khrih Umtu tampi te hen buaipi ngai nak thu pakhat si. Timi man in me thuthu thaw pehdun in ka rel nuam deve nak heh silekhaw me thuthaw a pehzom dun Laithiangrim sung ah a om a phi dawm lai le kum thang nih lai a laim ongsak ah kei Bawipa Jesh Khrih in umtu te nun dan tuh a zirh nak thaw dawm lai ngan nuam deve sing.
Khrih umtu te nunnak ah a peh zom dun sumpai le sum dawng nak hen ah tuni tsian in pawlpi zah lam, khaw le ram tampi ah buaipi nak pakhat si si. Umtu mi zahlam te’n ti hen ruat nak nei veng si ti mi heh “Khrih Umtu te hen tangka puah sum dawng nak lam henah kei uar leita tuh si ngawl si,” ti’n tit u khen tapi om si. Tin Khrih Umtu zah lam te hen “leivum ah kei om si nung sang kei thi ma hem per kul ei kul kei si tsa heimah poi nak le umnak thaw seng dun ngawl si” ti tu khen tampi om si. Me thu hen ah tuni tsian in leivumpi ah a om Khrih Umtu tampi te hen buaipi ngai nak thu pakhat si. Timi man in me thuthu thaw pehdun in ka rel nuam deve nak heh silekhaw me thuthaw a pehzom dun Laithiangrim sung ah a om a phi dawm lai le kum thang nih lai a laim ongsak ah kei Bawipa Jesh Khrih in umtu te nun dan tuh a zirh nak thaw dawm lai ngan nuam deve sing.
Sumpai le Khrih Umtute Nun
Sumpai le nei nung nak lam thu thaw pehzom dun in minung te hen beihno in kei ngah nak si ngawl lam heh tsiang no in thei dang ten tu heh um sing. Lai Thiangrim khat lam hen nei nung nak heh heimah a singawl lam le hausa (lian) nak heh a lua nung dan heh tsiang no in kei rel si (Psalm 11:4, 28), tin khat lam henah kaw tin si a rel ti kei pan le khaw sumpai le nei nung in hausa nak heh Pathian muitsu dong ti lang tsiar nak asi lam ken Lai Thiangrim in tsiang no in ngan si (Psalm 19:14, 112:1-3; Proverbs 22:4). Lai Thiangrim in a rel leh leu nak pakhat heh thilri nei nung nak lam heh Pathian muitsu dong si ti’n ti kher ngawl si heiman sim tilekhaw Pathei thei ngawl te’n khen thilri nei nung in hausa thei si (Psalm 73:12).
Me a vum a Lai Thiangrim rel nak te kei paan poh le khaw a kawti na ti’n aitan in thu dong ot tu khen om bel tu in nang um sing. Lai ngan thiam James Collins le Jerry Porras in a lai ngan nak laibu sung ah me thu thaw pehdun in a ngan nak heh ti bang hen ti si, “Mi pakhat in a kut sung ah tangka tampi a om phang in huaitu sual (tyranny) pakhat si” ti’n ti si. A ti nuam nak heh silekhaw tangka thu neinak mang in mi uk atsa, a mi uknak singawl lekhaw tangka mang in mi atsiar nak te’n buainak a tawk pang sah tseih men in om heh Khrih umtu pakhat tsa in a phangawl le a launung si lam heh kei rel si. Me sumpai thu henah Umtu te hen heisim kei theikul ber nak tilekhaw Lai Thiangrim kei siar phang kaw tin kei pom, kei thei ti henah ka pom dan le ka thei dan henah man maw man ngawl ti heh ruat masa po kul si. Sumpai le nei nung heh Lai Thiangrim sungah kei mu bang hen Pathian in nei nung in om tu heh kei kham ngawl si a mah zong kei nei nak te kawtin kei ngah ti le kaw tin kei mang, thuman nak thaw kei ngah nak si maw si ngawl ti le a pha lawm zong le Pathian deih zong bang in mang thei ing maw ti sawn heh si kei thei kul Umtu kei nun nak ah.
Sumpai le nei nung nak lam thu thaw pehzom dun in minung te hen beihno in kei ngah nak si ngawl lam heh tsiang no in thei dang ten tu heh um sing. Lai Thiangrim khat lam hen nei nung nak heh heimah a singawl lam le hausa (lian) nak heh a lua nung dan heh tsiang no in kei rel si (Psalm 11:4, 28), tin khat lam henah kaw tin si a rel ti kei pan le khaw sumpai le nei nung in hausa nak heh Pathian muitsu dong ti lang tsiar nak asi lam ken Lai Thiangrim in tsiang no in ngan si (Psalm 19:14, 112:1-3; Proverbs 22:4). Lai Thiangrim in a rel leh leu nak pakhat heh thilri nei nung nak lam heh Pathian muitsu dong si ti’n ti kher ngawl si heiman sim tilekhaw Pathei thei ngawl te’n khen thilri nei nung in hausa thei si (Psalm 73:12).
Me a vum a Lai Thiangrim rel nak te kei paan poh le khaw a kawti na ti’n aitan in thu dong ot tu khen om bel tu in nang um sing. Lai ngan thiam James Collins le Jerry Porras in a lai ngan nak laibu sung ah me thu thaw pehdun in a ngan nak heh ti bang hen ti si, “Mi pakhat in a kut sung ah tangka tampi a om phang in huaitu sual (tyranny) pakhat si” ti’n ti si. A ti nuam nak heh silekhaw tangka thu neinak mang in mi uk atsa, a mi uknak singawl lekhaw tangka mang in mi atsiar nak te’n buainak a tawk pang sah tseih men in om heh Khrih umtu pakhat tsa in a phangawl le a launung si lam heh kei rel si. Me sumpai thu henah Umtu te hen heisim kei theikul ber nak tilekhaw Lai Thiangrim kei siar phang kaw tin kei pom, kei thei ti henah ka pom dan le ka thei dan henah man maw man ngawl ti heh ruat masa po kul si. Sumpai le nei nung heh Lai Thiangrim sungah kei mu bang hen Pathian in nei nung in om tu heh kei kham ngawl si a mah zong kei nei nak te kawtin kei ngah ti le kaw tin kei mang, thuman nak thaw kei ngah nak si maw si ngawl ti le a pha lawm zong le Pathian deih zong bang in mang thei ing maw ti sawn heh si kei thei kul Umtu kei nun nak ah.
Khrih Umtute Sumdawng nak le Umnak
Khrih Umtu pakhat in Pathian ko nak a si lam heh mite nenah lang tsiar ot a silekhaw sumdong nak ah ralring kul thil heh mahni pumpak deih zong bang in naper, tsan nei ngawl pek nak (charity), it nak le thuman ngawl in sumpai ngah nak heh poisa lem ngawl in om kha tu heh ralring kul si. Rebecca P. Judge in a lai ngan nak magazine sungah kawtin ti sim tilekhaw “Khrih Umtu pakhat hen a inn nen te a it meu a silekhaw a sumdawng nak ah sawm ngawl in om tu ngawl si. Ti min ti ngawl in a ma pumpak ta bek ruat in na a per silekaw, Jesuh Khrih tsiar nak ‘na inn nen te na it nak kau tsiar in’ ti nak heh heimah kul ngawl si” ti’n ti si. Jesuh in a ninglun ten en ah nang mah ni le nangmah ni tsawm tawm un ti ngawl si. Jesuh in a ninglun te nenah a tsiar nak heh ka tut e tsawm in, vansil tuh a nei ngawl in a om te van siltuh pe un ti’n zirh si. “Mah tsabek ruat in naper kei si lekhaw Jesuh Khrih rel nak a si nang mah le nangmah na si nak zam la ka ning lun n ti’n a ti nak heh hei mah thupi ngawl in kei tsang tsiar thaw bang ve si” ti’n ti si. Umtu pakhat in kei naper nak ah kaw ti bang a si Pathian deuh zawng le Lai Thiangrim rel nak thaw ka naper dan heh kaih dun maw dun ngawl ti heh mahni le mah ni tsek tawm in Pathian deih zawng bang in le Lai Thiangrim tsiarnak bang in kei puah le per thei tuh heh kul dang ten si sing.
Khrih Umtu pakhat in Pathian ko nak a si lam heh mite nenah lang tsiar ot a silekhaw sumdong nak ah ralring kul thil heh mahni pumpak deih zong bang in naper, tsan nei ngawl pek nak (charity), it nak le thuman ngawl in sumpai ngah nak heh poisa lem ngawl in om kha tu heh ralring kul si. Rebecca P. Judge in a lai ngan nak magazine sungah kawtin ti sim tilekhaw “Khrih Umtu pakhat hen a inn nen te a it meu a silekhaw a sumdawng nak ah sawm ngawl in om tu ngawl si. Ti min ti ngawl in a ma pumpak ta bek ruat in na a per silekaw, Jesuh Khrih tsiar nak ‘na inn nen te na it nak kau tsiar in’ ti nak heh heimah kul ngawl si” ti’n ti si. Jesuh in a ninglun ten en ah nang mah ni le nangmah ni tsawm tawm un ti ngawl si. Jesuh in a ninglun te nenah a tsiar nak heh ka tut e tsawm in, vansil tuh a nei ngawl in a om te van siltuh pe un ti’n zirh si. “Mah tsabek ruat in naper kei si lekhaw Jesuh Khrih rel nak a si nang mah le nangmah na si nak zam la ka ning lun n ti’n a ti nak heh hei mah thupi ngawl in kei tsang tsiar thaw bang ve si” ti’n ti si. Umtu pakhat in kei naper nak ah kaw ti bang a si Pathian deuh zawng le Lai Thiangrim rel nak thaw ka naper dan heh kaih dun maw dun ngawl ti heh mahni le mah ni tsek tawm in Pathian deih zawng bang in le Lai Thiangrim tsiarnak bang in kei puah le per thei tuh heh kul dang ten si sing.
Jesuh Khrih Leivum A Omlai Nun le Mi Nawm Tarah Thaw Peh zom Dun in Thu A Zirhnak
Jesuh Kherih Leivum ah a omlai in mi nawm tarah pakhat si ong si. Isaiah 53la Phil 2:7 sung ah kei pan lekhaw “A mah le a mah sel din mun si nak le si.” Tin 2Cor 8:9 sungah “Tarah in tang atsia, timi timi minawm tarah in a tsang nak man in mihausa le nei nung in suak si tsi.” Jeusuh Khrih heh minawm tarah pakhat si in, minawm tarah te bawm in naper veng si. Vanvum le leivam Kumpibawi sipelh in leivumah a tsolh sung phang in suak min tuh khen nei ngawl in ramsa lai ei nak kuang sungah suak si. Timi heh leivumah a om mi nung hem tarah le milian deih dan nak om ngawl in Pathian it nak thu thei in le kan nak ngah thei nak tuh in sawn si. A Nu le a Pa a silekhaw heimah nei ngawl minawm tarah pakhat si.
A u hamzawh in a mah leivum ah a lehtu a Pa na aper nak kei pan silekhaw thuthangpha phuang, mi n ate dam tsiar, beng ngong te beng var tsiar, mipharte dam tsiar, khaw mu ngawl te khawmu leh tsiar, bek zo ngawl in satan thawng sung ah a tang te zalen nak (luatnak) pe si. Jeusu Khrih in rikam le taksa vum ah natnak tampi on in Pathian sannak thuthangpha le a ngeih a ngeih harnak thawmpha za in sannak ngah thei nak tuh in thiang tsiar sak a kul lam le taksa lam ah luat nak (zalen nak) pe kul lam a thei man in leivum ah tsolh suk si.
Jesuh Khrih leivumah a om lai in minungte khaw sadan man ngawl te le zirh nak man ngawlte theng si. Dan thiam le Suangbawi ten umnak le a zirh nak heh sile khaw sumpai nei in neinung in a om te heh Pathian muitsu dong te si ti’n le Pathiang thaw a khawnen te si atsia heimah nei nak nei ngawl minawm tarah te heh Pathian tsam nak dong te si” ti’n ti si. Sipelh atsia Jesuh leivumah a omlai nun le a zirh nak te hen sumpai nei in a nung thei te heh Pathian muitu dong in Pathian thaw khaw nen dun tsuang a singawl lam lang tsiar si. Mahte 5 le Luke 6:20-21 sung ah “Minawm tarah in a om te Pathian muitsu dong te si utsi, Vanvum uk nak heh nang mah ni si….. Sipelh atsia mihausa te nenah ti hen ti si, “Thinhar nak lianpi nang nen ah leng ta sen, heiman sim tilekhaw nuam ngai in ung thei nak gah tselh ongla si utsi. Thinhar nak lianpi nang nenah leng ta sen, tuhen laikham ngai a om te, heiman sim tilekhaw rikaam leh tu si utsi” (verse 24, 25).
A vum a te kei pan phang in Jesuh mihausa le sumpai neinung ngai in a omte sual in a tsan ti nak si tsuang ngawl si. Jesuh in mihausa te a nen hawh tu khawm ngawl si. Mihausa le neinung a nen ah hawh te letkhan(welcome) si (i.e. mihausa a si Zaccheus (Zekia) Nicodemus le Arimathea khaw mi a si Joseph). Lai Thiangrim thukam lun sungah kei pan lekhaw mihausa Pathian deih in Pathian thu lun in a om mihausa mutuh om si (i.e. Abraham le Job). A mah zong Pathian deih ngawl nak heh sikhaw sumpai tangka deih lei ta heh sawn si.
Jesuh Kherih Leivum ah a omlai in mi nawm tarah pakhat si ong si. Isaiah 53la Phil 2:7 sung ah kei pan lekhaw “A mah le a mah sel din mun si nak le si.” Tin 2Cor 8:9 sungah “Tarah in tang atsia, timi timi minawm tarah in a tsang nak man in mihausa le nei nung in suak si tsi.” Jeusuh Khrih heh minawm tarah pakhat si in, minawm tarah te bawm in naper veng si. Vanvum le leivam Kumpibawi sipelh in leivumah a tsolh sung phang in suak min tuh khen nei ngawl in ramsa lai ei nak kuang sungah suak si. Timi heh leivumah a om mi nung hem tarah le milian deih dan nak om ngawl in Pathian it nak thu thei in le kan nak ngah thei nak tuh in sawn si. A Nu le a Pa a silekhaw heimah nei ngawl minawm tarah pakhat si.
A u hamzawh in a mah leivum ah a lehtu a Pa na aper nak kei pan silekhaw thuthangpha phuang, mi n ate dam tsiar, beng ngong te beng var tsiar, mipharte dam tsiar, khaw mu ngawl te khawmu leh tsiar, bek zo ngawl in satan thawng sung ah a tang te zalen nak (luatnak) pe si. Jeusu Khrih in rikam le taksa vum ah natnak tampi on in Pathian sannak thuthangpha le a ngeih a ngeih harnak thawmpha za in sannak ngah thei nak tuh in thiang tsiar sak a kul lam le taksa lam ah luat nak (zalen nak) pe kul lam a thei man in leivum ah tsolh suk si.
Jesuh Khrih leivumah a om lai in minungte khaw sadan man ngawl te le zirh nak man ngawlte theng si. Dan thiam le Suangbawi ten umnak le a zirh nak heh sile khaw sumpai nei in neinung in a om te heh Pathian muitsu dong te si ti’n le Pathiang thaw a khawnen te si atsia heimah nei nak nei ngawl minawm tarah te heh Pathian tsam nak dong te si” ti’n ti si. Sipelh atsia Jesuh leivumah a omlai nun le a zirh nak te hen sumpai nei in a nung thei te heh Pathian muitu dong in Pathian thaw khaw nen dun tsuang a singawl lam lang tsiar si. Mahte 5 le Luke 6:20-21 sung ah “Minawm tarah in a om te Pathian muitsu dong te si utsi, Vanvum uk nak heh nang mah ni si….. Sipelh atsia mihausa te nenah ti hen ti si, “Thinhar nak lianpi nang nen ah leng ta sen, heiman sim tilekhaw nuam ngai in ung thei nak gah tselh ongla si utsi. Thinhar nak lianpi nang nenah leng ta sen, tuhen laikham ngai a om te, heiman sim tilekhaw rikaam leh tu si utsi” (verse 24, 25).
A vum a te kei pan phang in Jesuh mihausa le sumpai neinung ngai in a omte sual in a tsan ti nak si tsuang ngawl si. Jesuh in mihausa te a nen hawh tu khawm ngawl si. Mihausa le neinung a nen ah hawh te letkhan(welcome) si (i.e. mihausa a si Zaccheus (Zekia) Nicodemus le Arimathea khaw mi a si Joseph). Lai Thiangrim thukam lun sungah kei pan lekhaw mihausa Pathian deih in Pathian thu lun in a om mihausa mutuh om si (i.e. Abraham le Job). A mah zong Pathian deih ngawl nak heh sikhaw sumpai tangka deih lei ta heh sawn si.
THUKHUM
Umtu sumdawng nak le neinung in mihausa si tu heh Pathian in heimah kei khawm ngawl si. Sipelh atsia matsa bek ruat in naper, mahni tah nei ngawl sawn te vumah ngeih harnak nei ngawl in, mahni leh mahni bek heh sumpai neinak man in Pathian thaw khaw nen dun tsuang in Pathian muitsu dong in ruat kha in a nei ngawl minawm tarah te heh Pathiam tsamse nak dongte ti in ruat kha atsia zoh suam kha tu le Tangka deih ze kha in ke om kha tu sawn heh Pathian in keii siang ngawl si. Tin sumpai tangka deih ze nak man in Lai Thiangrim sung ah Pathian rel nak thaw a kaih dun ngawl in naper atsia Amah thaw kawla in om kha tu a sing ngawl bek zo ngawl thuman ngawl le thuson rel nak thaw mihausa, sumpai nei in minei nung kei si kha tuh heh Pathian in kei siang ngawl si (Pro 13:11; Ecc 5:10; Mtt 6:24; Lk 3:14; 1Tim 6:10; 2Tim 3:2; Heb 13:5; 1Pet 5:2)
Umtu sumdawng nak le neinung in mihausa si tu heh Pathian in heimah kei khawm ngawl si. Sipelh atsia matsa bek ruat in naper, mahni tah nei ngawl sawn te vumah ngeih harnak nei ngawl in, mahni leh mahni bek heh sumpai neinak man in Pathian thaw khaw nen dun tsuang in Pathian muitsu dong in ruat kha in a nei ngawl minawm tarah te heh Pathiam tsamse nak dongte ti in ruat kha atsia zoh suam kha tu le Tangka deih ze kha in ke om kha tu sawn heh Pathian in keii siang ngawl si. Tin sumpai tangka deih ze nak man in Lai Thiangrim sung ah Pathian rel nak thaw a kaih dun ngawl in naper atsia Amah thaw kawla in om kha tu a sing ngawl bek zo ngawl thuman ngawl le thuson rel nak thaw mihausa, sumpai nei in minei nung kei si kha tuh heh Pathian in kei siang ngawl si (Pro 13:11; Ecc 5:10; Mtt 6:24; Lk 3:14; 1Tim 6:10; 2Tim 3:2; Heb 13:5; 1Pet 5:2)
LAIBU DONGNAK
1. Collins, James and Jerry Porras. Built to Last: Successful Habits of Visionary Companies. New York: Harper
Business. 1994.
Business. 1994.
2. Judge, Rebecca P. Faith and Economic. Word & World Spring on 2010.
3.Stott, John Decisive. Issues Facing Christians Today. London, Fleming H. Revel 1984.
4.Tozer, A. W. “Keys to the Deeper Life,” in the Sunday Magazine, 1957 : Zondervan Publishing Corporation, 1987.
No comments:
Post a Comment